O KΡΙΣΙΜΟΣ ΧΡΟΝΟΣ
Άρθρο του Στρατή Παπαμανουσάκη
Η κατηγορία του ιστορικισμού παρακολουθεί τους λάτρεις της ιστορίας. Αλλά πως να παραβλέψει κανείς το μεγάλο και ίσως το μόνο δίδαγμα της ιστορίας, ότι οι άνθρωποι δεν διδάσκονται από την ιστορία τους και ως εκ τούτου υποχρεώνονται συχνά να την ξαναζήσουν; Ο πόλεμος είναι πολύ σοβαρή υπόθεση για την αφήσουμε στους στρατιωτικούς και η οικονομία εξ ίσου σοβαρή υπόθεση για να την αφήσουμε στους οικονομολόγους. Μήπως και η πολιτική είναι ακόμη πιο σοβαρή υπόθεση για να την αφήσουμε στους επαγγελματίες πολιτικούς;
Η Ελλάδα στη μακραίωνη πορεία της βρέθηκε αρκετές φορές στην κορυφή της παγκόσμιας ιστορίας. Η ναυμαχία της Σαλαμίνας διέσωσε τη συνέχεια του ευρωπαϊκού πολιτισμού και η πτώση του Βυζαντίου προκάλεσε την ευρωπαϊκή Αναγέννηση. Η αντίσταση της Ελλάδας στον Β’ παγκόσμιο πόλεμο συντέλεσε αποφασιστικά στη συμμαχική νίκη και κατ επέκταση στη δημιουργία της σημερινής Ευρώπης. Αποτελεί άραγε σήμερα το ελληνικό πρόβλημα ένα κρίσιμο σημείο καμπής στις ευρωπαϊκές και στις διεθνείς εξελίξεις;
Στην παγκόσμια γεωστρατηγική το Ανατολικό Ζήτημα δεν έπαυσε ποτέ να επηρεάζει την κίνηση του εκκρεμούς της ιστορίας. Αγνοώντας τις σημερινές συνθήκες, από τη λεγόμενη αραβική άνοιξη μέχρι τα πυρηνικά του Ιράν, από τη συριακή κρίση μέχρι την κινεζική ανάπτυξη και από το κουρδικό πρόβλημα μέχρι τις ρωσικές βλέψεις, απλά αυταπατόμαστε. Ειδικότερα στην Ευρώπη εθελοτυφλούμε παρακολουθώντας το ανεστραμμένο οικοδόμημα της κατ’ ευφημισμό αποκαλούμενης Ευρωπαϊκής Ένωσης, με την οικονομία στην κεφαλή και την πολιτική στα πόδια, την ανατροπή όλων των αξιών του ευρωπαϊκού πολιτισμού, της ελληνικής σκέψης, της ρωμαϊκής οργάνωσης και της χριστιανικής πίστης, καθώς και τη διάλυση του κοινωνικού κράτους, μέσα στην αντιπαράθεση γερμανικού βορρά και μεσογειακού νότου, με το ενδεχόμενο μιας νέας ενδοευρωπαϊκής σύρραξης να μην αποτελεί πλέον εντελώς αμελητέο παράγοντα.
Επί τρία χρόνια στην Ελλάδα ημέρες, εβδομάδες και μήνες εναλλάσσονται σε κρισιμότητα σε μια καταστροφική πορεία με χαρακτηριστικά οικονομικής κατάρρευσης, ανυπαρξίας πολιτικής και αδυναμίας προοπτικής για τη χώρα και το λαό της. Κάθε μέρα που περνά πλέον προσθέτει νέα στοιχεία τραγικού αδιεξόδου, από τις τεράστιες ευθύνες της πρώτης κυβέρνησης του ¨μνημονίου¨, μέχρι τις κραυγαλέες ανεπάρκειες της σημερινής συγκυβέρνησης, από την εξαφάνιση της μεσαίας τάξης μέχρι την αδυναμία αρθρώσεως στερεού ενωτικού αντιμνημονιακού λόγου, από την εντεινόμενη αντιπαράθεση άκρας αριστεράς και άκρας δεξιάς μέχρι την εξοργιστική ασυλία φοροφυγάδων, τραπεζιτών, ¨νταβατζήδων¨ του ελληνικού πολιτικού συστήματος και πολυεθνικών. Από όλες τις πλευρές γίνεται πλέον ανοικτά λόγος για κοινωνική έκρηξη.
Με τα δεδομένα αυτά σήμερα οι συνομιλίες για τα νέα πρωτοφανή μέτρα μεταξύ κυβέρνησης και τρόϊκας φαίνεται να παραπέμπουν αορίστως σε κάποια πολιτική διευθέτηση, ύστερα από μια ευρωπαϊκή σύνοδο περί το τέλος Οκτωβρίου η τις αρχές Νοεμβρίου. Μπορεί κανείς να αγνοήσει την ήττα της Γερμανίας το Νοέμβριο του 1918, την έκρηξη της Οκτωβριανής επανάστασης του Νοεμβρίου του 1917 και την πτώση του Βενιζέλου στις εκλογές του Νοεμβρίου του 1920. Ενδιαφέροντες συνειρμοί, που όμως ανάλογοί τους θα μπορούσαν να γίνουν για όλους τους μήνες του χρόνου. Αλλά οι αμερικανικές εκλογές του Νοεμβρίου δεν επιτρέπεται να αγνοούνται από την προοπτική μας.
Και στον υλικό κόσμο και στην πνευματική ζωή η διαλεκτική των αντιθέσεων ποσότητας και ποιότητας διακρίνει τον κρίσιμο χρόνο ωρίμανσης των φυσικών φαινομένων και των ιστορικών γεγονότων. Σημαντικές ενδείξεις οδηγούν στο συμπέρασμα ότι ο εφετινός Νοέμβριος θα σηματοδοτήσει σοβαρές εξελίξεις σε παγκόσμιο επίπεδο και ιδιαίτερα στην Ελλάδα. Αλλά στην ιστορία οι αστάθμητοι και ανορθολογικοί παράγοντες παίζουν σημαντικό ρόλο. Κατά συνέπεια ο κρίσιμος χρόνος της αλλαγής μπορεί να επιταχυνθεί ή να επιβραδυνθεί, αλλά πάντως οπωσδήποτε θα επέλθει.
