ΜΕΤΕΚΛΟΓΙΚΑ 2023

 

Άρθρο του Στρατή Παπαμανουσάκη

 

“Η Ιστορία διδάσκει, αλλά δεν υπάρχουν μαθητές”

 Αντόνιο Γκράμσι

 

Απότυχε και πάλι η προσπάθεια να ζωντανέψει το ενδιαφέρον του απλού πολίτη για τα κοινά, να αναλάβει έκαστος τις ευθύνες του για το πολιτικό μέλλον του τόπου, να κρίνει ανεπηρέαστος κόμματα και πολιτικές, που έχουν καθηλώσει τη χώρα στην πιο σκληρή περίοδο της μετα-μεταπολιτευτικής της πορείας. Κοντά στο ήμισυ των εγγεγραμμένων ψηφοφόρων η αποχή. Και έχομε έτσι μια κυβέρνηση που  αντιπροσωπεύει το ένα πέμπτο του λαού να κυβερνά τα άλλα τέσσερα πέμπτα του. Αναζητήστε τώρα έναν άλλον ορισμό της ολιγαρχίας.

Αλλοίμονο για τη Δημοκρατία μας, δεν είναι μόνο η έλλειψη της δημοκρατικής νομιμοποίησης, που τη υπονομεύει. Δεν είναι καν ο μνημονιακός ζυγός των 99 χρόνων υποταγής στην ουσιαστική κυριαρχία των ξένων. Είναι κάτι πολύ περισσότερο, η κατάρρευση της αντίστασης στο κατασκευασμένο μέλλον αυτής της χώρας, η απογοήτευση από την πολιτική, η άρνηση του αγώνα απελευθέρωσης και η προσαρμογή στο μονοδιάστατο πολιτικό, κοινωνικό, οικονομικά, ηθικό και πνευματικό περιβάλλον.

Οι διπλές εκλογές του 2023 ανέδειξαν από τη μια πλευρά την κυβέρνηση της ελάχιστης προσδοκίας, στη γραμμή της συντηρητικής προσδιορισμένης κατεύθυνσης, της περαιτέρω καπιταλιστικής εκμετάλλευσης του τόπου, προς χάρη των επικυρίαρχων  αφεντικών, των ολιγαρχών και των συνεργατών τους. Κόντρα στις επιτακτικές ανάγκες λύσεων στα εθνικά προβλήματα, τις κοινωνικές πολιτικές, υγείας, στέγασης, παιδείας, και στα θέματα της δικαιοσύνης, των θεσμών, και της οικονομίας. Από την άλλη, μια αντιπολίτευση καθημαγμένη, πολυδιασπασμένη, ξεπερασμένη πια, στις νέες συνθήκες. Και αδύνατη να συμβάλει στην αναζήτηση θετικών εξελίξεων, στο τέλμα που έχει εγκλωβιστεί και παραμένει. Δεν είναι μόνο η αξιωματική αντιπολίτευση, που συμπολιτευόμενη των μνημονίων, έλαβε καθυστερημένα το μερίδιο της απαξίωσης, λόγω πλήρους αποτυχίας της να προβάλει μια αριστερή προοπτική στη χώρα. Ούτε και το άλλο μέρος της λεγόμενης κεντροαριστεράς, που πρώτο έδειξε τον δρόμο της πανάθλιας υποταγής στο ΔΝΤ και στα διεθνή πλοκάμια της παγκόσμιας τάξης, χωρίς ανάληψη ευθυνών και προσπαθώντας με ληγμένα υλικά να ξανακτίσει την εικόνα του, καθήλωσε τα ποσοστά του στο επίπεδο του μικρομεγαλισμού του.  Εξ άλλου δεν υπάρχει επαρκής λόγος να αρκούμαστε στην αύξηση της δύναμης της μόνης συνεπούς κομμουνιστικής παράταξης, γιατί δεν έγινε κατορθωτό, για πολλούς λόγους πέρα από τη δική της ευθύνη, να δημιουργηθεί τό ρεύμα, που θα δείχνει μια δυναμική πορεία  αλλαγής των συσχετισμών, λαϊκής συμμετοχής και ανατροπής της υφιστάμενης κατάστασης πραγμάτων. Από εκεί και πέρα στην αριστερά  η εναλλαγή στα έδρανα της  Βουλής των δυο αποκομμένων άκρων της, μάλλον δεν παρέχει καμιά ευκαιρία για αλλαγή υπέρ των λαϊκών συμφερόντων. Και ως προς τη λεγόμενη άκρα δεξιά, η διατήρηση των δυνάμεων του προηγούμενου σχηματισμού, καλύφθηκε από δυο νέα κόμματα, έκφραση της αντισυστημικής ή και συστημικής διαμαρτυρίας, που δεν πρόκειται βέβαια να παίξουν σπουδαίο ρόλο στην μεταβολή της πολιτικής στασιμότητας της χώρας. Ωστόσο η διατήρηση σημαντικής δύναμης της νεοναζιστικής εξωδεξιάς, παρά ή και ίσως εξ αιτίας της μάλλον λανθασμένης δικαστικής αντιμετώπισης της, αντί της πολιτικής αντιπαράθεσης, οδηγεί σε ένα ξεκάθαρο, καθόλου ευοίωνο μήνυμα για το μέλλον.

Ιδού λοιπόν το μετεκλογικό ελληνικό σκηνικό του  2023. Συντήρηση, αδράνεια, διάσπαση, εκεί που χρειάζεται πρόοδος, δράση ενότητα, η ουσιαστική πλειοψηφία απέναντι στη μειοψηφία, η Δημοκρατία ενάντια στην ολιγαρχία, η αλλαγή αντί του κατεστημένου. Αλλά πέρα από αυτή την ενδοσκόπηση, ποια είναι η θέση της Ελλάδας στην Ευρώπη, τι κάνει η Ευρώπη μες στον κόσμο,  πως αντιμετωπίζει ο κόσμος τα μεγάλα σύγχρονα προβλήματα του; Aς προσπαθήσομε να δούμε χωρίς παρωπίδες την κατάσταση.

Συνοπτικά, περιβάλλον, επιδημίες, πείνα, μετανάστευση, οικονομία, τεχνητή νοημοσύνη, εξαχρείωση ηθών, πόλεμος, τα κυριότερα παγκόσμια προβλήματα, που έστω και μόνο ένα από αυτά στην έξαρσή του, μπορεί να θέσει σε κίνδυνο όλο τον πλανήτη. Αντιμετώπιση καμιά, το αντίθετο, κάνομε ότι μπορούμε για να φθάσομε στο σημείο μηδέν, του μη παρέκει.

Ειδικότερα η Ευρώπη, το μέρος της, που συγκροτεί τη λεγόμενη Ευρωπαϊκή Ένωση, ξεχνώντας ότι μένουν εκτός της Βρετανία και Ρωσία, ο γίγαντας με τα πήλινα πόδια, τι άλλο είναι από παράρτημα της Αμερικής, εντολοδόχος και διεκπεραιωτής των εντολών της. Χωρίς ουσιαστική ενότητα, μια οικονομική συγκυρία εκμετάλλευσης των μικρών από τους μεγάλους, χωρίς πολιτικές, ηθικές και πνευματικές αρχές, αρνούμενη να αντιμετωπίσει τα μεγάλα διεθνή προβλήματα, πριονίζοντας το κλαδί της ύπαρξης της χάριν του κεφαλαίου, της νατοϊκής στρατηγικής και του δικαιωματισμού, που αφήνει τον πολίτη στη γωνία και αναθέτει στην ελίτ την εκπροσώπηση του.

Και η Ελλάδα ανίκανη, να αντιμετωπίσει τα ιδικά της, πόσο μάλλον να παίξει ένα ρόλο στα μεγάλα προβλήματα της Ευρώπης και του κόσμου.

Ο πολιτισμός δεν υπήρξε ποτέ κάτι σταθερό, αυτόματο και αυτονόητο, αλλά κτιζόταν με πολλή προσπάθεια υλική και πνευματική όλων των παραγόντων του. Χρειαζόταν πάντοτε μια βάση σταθερότητας, μια δύναμη προόδου, και αρχές ικανές να περιλάβουν όλη την κοινωνία. Η αρχαία Ελλάδα κατέρρευσε με την αυτοκαταστροφική διάλυση της πόλης, του μέτρου και της δημοκρατίας. Παρόμοια και η Ρώμη, και ανάλογα το Βυζάντιο, έπεσαν μάλλον από την εσωτερική εξαχρείωση των θεσμών τους παρά από τις βαρβαρικές επιδρομές. Οι νεότερες αυτοκρατορίες, πολύ πιο σύντομες για να αποκτήσουν σταθερές βάσεις πολιτισμού, διαλύθηκαν πριν από αυτές, κατά σειρά, Πορτογαλία, Ολλανδία, Ισπανία, Βρετανία, Αυστροουγγαρία, Γερμανία, Ρωσία, Ιαπωνία. Φαίνεται πως έρχεται η σειρά της Αμερικής και της Ευρώπης, καθώς η Κίνα, η Ινδία, το Ισλάμ, μπαίνουν στο πλαίσιο της παγκόσμιας ιστορίας.  Ας είμαστε προσεκτικοί στις εξελίξεις. Μπροστά μας εξελίσσεται ένας μεγάλος πόλεμος, με την πυρηνική απειλή να κρέμεται ως δαμόκλεια σπάθη πάνω από τα κεφάλια μας. Η Ουκρανία έχει πάρει τα χαρακτηριστικά μιας Ισπανίας του εμφυλίου πολέμου, όπου αντιπαρατέθηκαν δι αντιπροσώπων οι μεγάλες δυνάμεις της εποχής. Το ίδιο και τώρα η Αμερική, η Ευρώπη, και το ΝΑΤΟ με άμεση ανάμειξη, πολεμούν ενάντια στη Ρωσία, ενώ η Κίνα, η Περσία, οι ΒRICS, η Τουρκία αναμειγνύονται όλο και περισσότερο.

 Υπάρχουν τρία ιστορικά παραδείγματα για τη Ρωσία. Το 1812 ο Κουτούζωφ  κατέστρεψε τη μεγάλη στρατιά του Ναπολέοντα έξω από τη Μόσχα. Το 1920 η σοβιετική κυβέρνηση συνέτριψε τον λευκό στρατό και τους δυτικούς υποστηρικτές του, μαζί (ας μην το ξεχνάμε) και το δικό μας εκστρατευτικό σώμα, κατά σύμπτωση,  στην Κριμαία. Το 1943 η γερμανική επίθεση  σταμάτησε στο Στάλινγκραντ και στη συνέχεια ο Κόκκινος Στρατός ύψωσε το σφυροδρέπανο στην Καγγελαρία του Βερολίνου. Είναι αδύνατο η Ουκρανία, όση βοήθεια κι αν πάρει, να μπορέσει να αντιμετωπίσει μια υπερδύναμη, που νιώθει να απειλείται, ύστερα από μια σειρά εξελίξεων σε βάρος των δικών της συμφερόντων. Η Αμερική θέλει να φθείρει τη Ρωσία από μακριά και η Ευρώπη παίζει τον ρόλο του συνεργού ως εκούσιου θύματος, καταστρέφοντας τουλάχιστον την οικονομία της, αντί να προσπαθήσει να συμβάλει σε μια ειρηνευτική προσπάθεια, ενώ στο εσωτερικό της αναπτύσσονται δυνάμεις εντροπίας, που μακροπρόθεσμα μπορούν να οδηγήσουν σε ένα νέο μεσοπόλεμο, ότι αυτό μπορεί να σημάνει.

Βέβαια τα διδάγματα της ιστορίας αγνοούνται, η ιστορία διδάσκει ότι δεν διδάσκεται, και ότι δεν υπάρχουν διδασκόμενοι αυτής της διδασκαλίας. Ανάμεσα στους ελληνικούς καλοκαιρινούς καύσωνες, πού όρεξη και καιρός για την Ιστορία. Προηγούνται παρασάγγας τα μπάνια του λαού, ο ωχαδελφισμός, οι ωραίες καμπύλες της παραλίας. Αναγκαστικά ακολουθεί το Φθινόπωρο και  ύστερα ο Χειμώνας.